شرکت های سهامی (عام و خاص).
در ماده 149(ل.ا.ق.ت)، بازرس یا بازرسان می توانند، در هرزمانی، همه ی رسیدگی و بازرسی های لازم را انجام دهند ،و اسناد و مدارک و اطلاعات لازم مربوط به شرکت را، طلب کنند و مورد بررسی قرار دهند.
بازرس یا بازرسان می توانند، در مسئولیت خود در انجام دادن وظایفی که بر عهده دارند، از نظر کارشناسان نیز استفاده کنند. مشروط برآنکه آنها را قبلاً به شرکت معرفی کرده باشند. این کارشناسان در برخی مواردی که بازرس مشخص می کند، مانند خود بازرس، حق هر گونه تحقیق و رسیدگی را دارند.
درماده 151(ل.ا.ق.ت)،بازرس یا بازرسان باید هر تخلف یا قصور یا اشتباهی را در امور شرکت، از ناحیه مدیران و مدیرعامل نظاره کنند،و به اولین مجمع عمومی گزارش دهند . و اگر که حین انجام مأموریت خود از وقوع جرمی آگاه شوند ،باید به مراجع قضایی صلاحیتدار، اعلام کرده، و همچنین اطلاعات را به اولین مجمع عمومی بصورت گزارشی ارائه نمایند.
درماده 232(ل.ا.ق.ت)، هیئت مدیره شرکت باید پس از انقضای سال مالی، صورت دارائی و دیون شرکت را در پایان سال، و همینطور ترازنامه، و حساب عملکرد و حساب های سود و زیان شرکت را در خصوص فعالیت و اوضاع عمومی شرکت، به صورت گزارشی در طی سال مالی مربوط ،تنظیم کند. اسناد ذکر شده در این ماده، باید حداقل مدت20 روز قبل از تاریخ مجمع عمومی عادی سالانه، در اختیار بازرسان گذاشته شود.
برگرفته شده از ماده 270(ل.ا.ق.ت)، اگر تصمیمات ارگان کنترل کننده شرکت سهامی (بازرس یا بازرسان قانونی)، برخلاف مقررات قانونی ،و یا اساسنامه شرکت باشد، هر ذینفع (شرکت، سهامدار، شخص ثالث) می تواند از مراجع قضایی مسئول، تقاضای ابطال صدورحکم تصمیمات را داشته باشد.
درماده 113(ل.ا.ق.ت)، هرگاه هیئت مدیره، از دعوت مجمع عمومی برای انتخاب مدیری که سمت او مشخص نشده، خودداری کند، هر ذینفع این حق و اختیار را دارد که، از بازرس یا بازرسان شرکت درخواست کند، که به دعوت مجمع عمومی عادی، برای تکمیل عده مدیران با رعایت تشریفات لازم اقدامات لازم را انجام دهند. بازرس یا بازرسان عهده دار مسئولیت، به انجام چنین درخواستی هستند.